Het is niet onze gewoonte een ganse samenvatting te delen met onze achterban, omwille van de vaak erg technische benadering van de topics. Echter, gezien de vele wijzigingen die de komende jaren op ons afkomen, waren de hoofdlijnen van deze summit ‘hotter than ever’. Het dient gesteld dat alle lidstaten worstelen met de vele wijzigingen die tegen erg strikte deadlines operationeel gebracht moeten worden. Het zijn tevens niet enkel de lidstaten die klaar moeten zijn, ook alle softwareleveranciers dienen de systemen aan te passen, maar vooral gans de trade dient ook de transitie te maken richting de nieuwe systemen.
De bron van alle wijzigingen ligt binnen de UCC (Union Customs Code). Om te kunnen voldoen aan de voorwaarden van deze UCC, dient een nieuw datamodel – het zogenaamde EUCDM (EU Customs Data Model) – als basis gebruikt te worden voor alle douaneprocedures. Uiteraard stelt Stream Software alles in het werk om aan alle nieuwe vereisten te voldoen, dit binnen de gestelde timeframes, voor de drie lidstaten waar we actief zijn.
Na een korte introductie, mochten we een erg interessante sessie volgen met enkele TAXUD-genodigden, dit in panelgesprek met de Spaanse douane alsook TARIC (één van onze Spaanse concullega’s). Hoofdtopic was de waslijst aan wijzigingen in quasi alle Europese (AES, NCTS, EMCS,…) alsook in nationale (import, PNTS,…) systemen.
Sophie De Coster opende het debat. Mevrouw De Coster is verantwoordelijk voor DG Taxud Unit B1 (Processes & Data, Customer Relationship & Planning). De wettelijke context van de wijzigingen wordt in detail besproken. Zoals eerder gemeld ,ligt de UCC aan de basis van alle wijzigingen. De initiële einddatum waarop de nationale projecten afgerond moesten zijn, was december 2022. De realiteit zegt ons echter dat dit een onhaalbare kaart was voor elke lidstaat. TAXUD heeft de lidstaten transparantie gevraagd rond de vorderingen die reeds gemaakt zijn. Via zogenaamde derogaties kan uitzonderlijk en individueel uitstel worden verleend, indien de casus van de lidstaten sluitend is. Heel recent heeft Nederland nog uitstel gevraagd aangaande de uitrol van DMS. Via een derogatie heeft Nederland uitstel gevraagd (nieuwe target is eind 2023) voor de implementatie van DMS import. Ook België heeft uitstel moeten vragen voor IDMS, de vervanger van PLDA import.
Er is uiteraard ook goed nieuws te melden. Zo is Duitsland inmiddels live met NCTS Fase 5 en AES. Ook de Spaanse douane heeft succesvol AES en NCTS Fase 5 afgerond, echter bleek uit de sessie dat dit een impact heeft gehad op de ontwikkeling van andere systemen. Ook Spanje heeft uitstel gevraagd voor bepaalde procedures. Er is tevens een bijkomend risico verbonden aan MS (Member States) die de deadline niet halen, zeker aangaande de Europese systemen. Indien een MS een target niet haalt, heeft dat een impact op het aansluiten van alle anderen.
Volgende spreker was Kanto Petri, verantwoordelijk voor de T€S (Trans-European Systems, in het bijzonder AES & NCTS). Mevr. Petri gaf gedetailleerde input rond de testresultaten van de MS betreffende NCTS en AES. Specifiek voor de landen in ons marktsegment in september 2022, noteerde Nederland een success rate van 75% op de testen voor AES, echter is men nog niet gestart voor NCTS P5. België noteerde een score van 50% op beide systemen. Tot slot is Luxemburg nog niet begonnen aan AES, doch scoren zij een zeer degelijke 73% voor NCTS P5. Luxemburg zou in Q4 2022 operationeel zijn voor NCTS P5, tegen mid 2023 zou gans de trade de transitie moeten hebben gemaakt.
Van cruciaal belang voor softwareleveranciers zijn – naast de MIGs (Message Implementation Guides) – de verschillende testsystemen. Zonder gedegen testsysteem, is het enorm moeilijk om vorderingen te maken binnen development van een nieuwe module of applicatie. We moeten vaststellen dat vele testsystemen – ten aanzien van de geplande target dates – laat ter beschikking komen, en dat deze bij momenten kwalitatief onvoldoende zijn. Enkel een happy flow doortesten is niet voldoende, iedereen weet dat binnen douane flows de excepties minstens even belangrijk zijn.
Tot slot bracht het hoofd van het IT-departement van de Spaanse douane zijn ervaringen rond de ontwikkeling van AES en NCTS P5. Zoals eerder gesteld, zijn zij forerunners geweest binnen de Unie, en zijn de systemen operationeel. Aan de trade is een transitieperiode toegekend met een realistische deadline (+6 maanden) om de systemen compliant aangesloten te krijgen. De Spaanse douane werkt met een inhouse development team. Hierdoor kon men focussen op het operationeel krijgen van de nieuwe procedures, echter door de beperktheid in omvang van het team, dienden andere ontwikkelingen een lagere prioriteit te krijgen.
Op dag twee stond een panelgesprek op het programma rond de lange-termijntoekomst van de Europese Douanesystemen. In het panel – naast moderator Maite Miret (ETN) – zetelden Kris de Jongh (Head TAXUD Unit of Customs), Nerrea Rodriguez (ES Customs Director) and Vidar Gundersen (ex-Chief Customs Officer KGH, huidig Consultant bij Maersk).
Eerste topic dat werd aangetoetst is het rapport van de Wise Persons Group. Deze Wise Persons Group (WPG) werd in september 2021 opgericht, om na te denken over de toekomst van de douane unie, en guidelines voor te stellen die op middellange en lange termijn (2030/2040) verwezenlijkt zouden moeten worden. De tien guidelines omvatten onderstaande topics:
1. Re-launch UCC
2. Data paradigm change
3. Foster Authorities’ Cooperation
4. EU Customs Agency
5. System-based approach
6. Framework of responsibility & trust
7. eCommerce exemption thresholds
8. Green (skilled) Customs
9. Feed European Customs
10. Revenue gap report
Meer detail vindt u via deze link.
Als we één topic van de WPG mogen belichten, nemen we System-Based Approach (SBA), een systematiek waar ook Stream Software sterk in gelooft. Het betreft een nieuw controlesysteem waardoor de controles gebeuren op basis van systemen, in plaats van op transactionele aangiften. De audit trail en controlemechanismen die nu reeds in onze applicatie zitten verweven, zouden hiervoor reeds een ergstevige basis kunnen vormen.
Kris de Jongh wijdt nog verder uit op de impact van ICS2. Dit is by far het grootste project ooit uitgevoerd op EU niveau, een ware game changer voor TAXUD. Op dag één van deze summit had Jerome Loriq (Product Owner Champ) reeds een uitgebreide uiteenzetting gegeven over hun ervaringen binnen het development van ICS2. Champ is gespecialiseerd in luchtvracht, en werkt o.a. voor air carriers en ground handlers. Ondanks hun vergevorderde ontwikkelingen, bleken er nog aardig wat onduidelijkheden rond ICS2. Ook bij Stream Software is er nog geen duidelijkheid welke rol onze klanten (brokers en freight forwarders) zullen moeten opnemen binnen deze nieuwe procedure. Er zou op korte termijn een nieuw testsysteem komen. Een nieuw, niet onbelangrijk detail willen we u zeker niet onthouden. De opgegeven deadline van 01/03/2023 (luchtvracht) en 01/04/2024 (zeevracht) is deze voor de lidstaten. Voor de carriers is er een transitieperiode voorzien van drie maanden, voor de trade zes maanden. ICS1 blijft beschikbaar tot iedereen overgeschakeld is naar de nieuwe procedure.
EurTradeNet is de Europese alliantie van douane gerelateerde dienstverleners of CRSP's. Het is een uniek kennisnetwerk dat lokale expertise op het gebied van informatieverwerkingsdiensten en communicatieoplossingen bundelt, om de meest effectieve implementatie van eCustoms in heel Europa te garanderen.
Via deze weg willen we ook Maite Miret en haar team bedanken voor de vlekkeloze organisatie. Stream Software ervaarde de infosessies en panelgesprekken tijdens de summit in Segovia als zeer interessant, zeker in deze woelige tijden met tal van wettelijke wijzigingen.